Osiągnięcia GUS podczas polskiej prezydencji w Radzie UE
Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej zakończyła się w połowie 2025 roku. W zakresie statystyki przypadła ona na okres intensywnych prac legislacyjnych w dwóch obszarach prawodawstwa: statystyki ludności i mieszkań oraz statystyk dotyczących nieruchomości komercyjnych. Prowadzono również prace związane z wdrożeniem rewizji kluczowego dla statystyki rozporządzenia nr 223/2009 ws. statystyk europejskich.
Największym sukcesem było doprowadzenie do porozumienia w sprawie projektu rozporządzenia w sprawie europejskich statystyk ludności i mieszkań (ESOP). To jedno z najważniejszych unijnych rozwiązań w tej dziedzinie od lat – określa, w jaki sposób wszystkie kraje UE będą gromadzić i prezentować dane demograficzne i mieszkaniowe. Dzięki temu informacje będą spójniejsze, bardziej aktualne i lepiej dopasowane do realiów każdego państwa. Warto podkreślić, że dyskusje nad tym projektem toczyły się w trakcie pięciu kolejnych prezydencji i dopiero niedawno udało się wypracować kompromis i zakończyć wieloletnie negocjacje. Nowe rozporządzenie zacznie obowiązywać od 2028 roku, a jego efekty odczujemy m.in. przy kolejnych spisach powszechnych.
Drugim ważnym wątkiem były prace nad projektem rozporządzenia w sprawie statystyk o nieruchomościach komercyjnych (CREI). Do tej pory brakowało jednolitych danych w tym zakresie, a są one kluczowe, by oceniać sytuację na europejskich rynkach oraz zagrożenia dla stabilności finansowej. Polska prezydencja przygotowała kompromisowy tekst, który stał się podstawą dalszych negocjacji w UE.
W czasie polskiej prezydencji w Warszawie odbyło się również Spotkanie Wysokiego Szczebla Szefów Krajowych Urzędów Statystycznych. Debatowano o przyszłości statystyki – o wykorzystaniu danych pochodzących od podmiotów komercyjnych (np. operatorów telekomunikacyjnych, firm płatniczych czy dostawców usług cyfrowych) w badaniach statystycznych jako cennego uzupełnienia tradycyjnych źródeł danych. To ogromna szansa, by statystyki były jeszcze bardziej aktualne i użyteczne – np. w analizach dotyczących mobilności czy gospodarki czasu rzeczywistego.
Działania polskiej prezydencji w obszarze statystyki odpowiadały na bieżące potrzeby Europejskiego Systemu Statystycznego. Jednocześnie wpisywały się one w priorytety polskiej prezydencji w Radzie UE, takie jak wzmacnianie bezpieczeństwa informacyjnego, konkurencyjności, uproszczenie przepisów oraz wspieranie transformacji energetycznej.