Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (Organisation for Economic Co-operation and Development, OECD) | Statystyka międzynarodowa | GUS - Portal Informacyjny

Wersja beta
Napisz sugestię

Unia Europejska i organizacje międzynarodowe

Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (Organisation for Economic Co-operation and Development, OECD)

OECD to międzyrządowa organizacja o profilu ekonomicznym, z siedzibą w Paryżu. Została utworzona na mocy Konwencji o organizacji współpracy gospodarczej i rozwoju, podpisanej 14 grudnia 1960 r. Obecnie skupia 38 rozwiniętych państw, kierujących się zasadami demokracji, poszanowania praw człowieka, swobód obywatelskich oraz dążenia do stabilnego wzrostu w ramach otwartej gospodarki rynkowej. Polska jest członkiem OECD od 1996 r.

Najwyższym organem OECD jest Rada, którą wspiera Komitet Wykonawczy. Prace merytoryczne koordynuje Sekretariat obsługujący około 200 gremiów. Trzon systemu stanowią komitety tematyczne z podległymi grupami roboczymi – od polityki gospodarczej, handlu, rolnictwa i środowiska, przez finanse, konkurencję i ład korporacyjny, po statystyki i polityki statystyczne. Z OECD współpracują także wyspecjalizowane organizacje. Polska należy do Międzynarodowej Agencji Energetycznej (International Energy Agency, IEA) – od 2008 r., do Agencji Energii Jądrowej(Nuclear Energy Agency, NEA) – od 2010 r., oraz do Międzynarodowego Forum Transportu (International Transport Forum, ITF). OECD prowadzi ponadto przeglądy gospodarcze państw członkowskich (OECD Economic Surveys, co 1,5–2 lata) oraz dwa razy do roku publikuje Economic Outlook z analizą trendów i prognozami.

System statystyczny OECD ma charakter zdecentralizowany. Kluczową rolę pełnią Dyrekcja ds. Statystyki i Danych (Statistics and Data Directorate, SDD) – koordynująca program prac dla statystyki – oraz Komitet ds. Statystyki i Polityki Statystycznej (Committee on Statistics and Statistical Policy, CSSP), forum corocznych obrad szefów krajowych urzędów statystycznych oraz dialogu między decydentami a producentami danych. Pod auspicjami CSSP działają także gremia, w których uczestniczy Polska, takie jak:

  • Grupa Robocza ds. Statystyk Finansowych
  • Grupa Robocza ds. Rachunków Narodowych
  • Grupa Robocza ds. Statystyki Handlu Międzynarodowego Towarami i Usługami
  • Grupa Robocza ds. Statystyki Inwestycji Międzynarodowych
  • Grupa Robocza ds. Statystyki Dobrostanu

Ważnym ośrodkiem działającym w strukturach OECD jest utworzone w 2020 r. Centrum Dobrostanu, Włączenia Społecznego, Zrównoważonego Rozwoju i Równych Szans – WISE (Centre for Well‑Being, Inclusion, Sustainability and Equal Opportunity). Instytucja ta rozwija metody pomiaru dobrostanu i wspiera podejście „poza PKB” (beyond GDP). OECD współtworzy także uznane podręczniki i standardy – Frascati Manual, Oslo Manual oraz wytyczne do System of National Accounts (SNA) – oraz utrzymuje repozytoria danych (OECD Data, OECD.Stat).

Współpraca Głównego Urzędu Statystycznego z OECD opiera się na dwuletnim Programie Pracy i Budżecie dla statystyki. Obejmuje udział Prezesa GUS w posiedzeniach CSSP, pracę ekspertów w grupach roboczych, regularne przekazywanie danych statystycznych do OECD oraz udział w krajowych konsultacjach i przeglądach przygotowywanych raportów, koordynowanych przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych oraz Ministerstwo Rozwoju i Technologii. Zakres tych działań wynika z uchwały Rady Ministrów określającej zobowiązania Polski w OECD.

Eksperci GUS pracują w zespołach zajmujących się m.in. statystykami finansowymi, rachunkami narodowymi, handlem towarami i usługami, inwestycjami międzynarodowymi oraz pomiarem dobrostanu. Polska była także obecna w strukturach kierowniczych – Prezes GUS pełnił funkcję wiceprzewodniczącego Biura CSSP w latach 2019–2023, współodpowiadając za przygotowanie agendy posiedzeń, wskazywanie priorytetów do dwuletniego Programu Pracy i Budżetu dla statystyki oraz formułowanie rekomendacji kierunkowych dla Komitetu.

Dlaczego to ważne?

  • Niezależne przeglądy i prognozy OECD porządkują debatę o polityce gospodarczej, wskazują kluczowe ryzyka i horyzont działań oraz pomagają rządom ustalać priorytety reform.
  • Stałe zasilanie baz danych OECD przez statystykę publiczną przyczynia się do zwiększania międzynarodowej porównywalności danych, co z kolei podnosi wiarygodność analiz i umożliwia spójne monitorowanie trendów w czasie.
  • Udział polskich ekspertów w komitetach i grupach roboczych wspiera kształtowanie wspólnych standardów oraz upowszechniania dobrych praktyk, co sprzyja szybszemu wdrażaniu nowoczesnych metod w statystyce publicznej.
  • Zakres analiz jest sukcesywnie rozszerzany o zagadnienia związane z energetykę i transportem, a polityki międzysektorowe zyskują większą spójność dzięki wyspecjalizowanym forom. Dostarczają one porównywalnych danych, wspólnych standardów i przeglądów polityk, co ułatwia podejmowanie spójnych decyzji w obszarach klimatu, energii i mobilności.

Dowiedz się więcej:

Portal Naukowy GUS, Nauka GUS, 7th OECD World Forum on Well-being